İşlemsel yükselteç başlangıç
Bu derste işlemsel yükselteç kullanarak bir işaretin nasıl yükseltilebileceği anlatılmıştır
Giriş
Bu derste deneylerle elektronik öğretmek amaçlanmıştır.
Deneyleri uygulamak için osiloskop ve sinyal üreteci kullanmak gerekiyor.
Sinyal üreteci olarak XR2206 yongası kullanan hazır devre kullanılmıştır.
Evirmeyen işlemsel yükselteç
Öncelikle evirmeyen derken işareti tersine çevirmeyen bir işlemsel yükselteçden bahsediyoruz.
İşlemsel yükselteç olarak LM358 kullandık.
Devre şemasına geçmeden önce kullandığımız yonga olan LM358'in girişlerine bakalım.
Burada tek bir yonganın üzerinde iki tane işlemsel yükselteç bulunuyor.
8 numaralı uçtan besleme gerilimi veriliyor.
4 numaralı uç ise eksi besleme gerilimine ya da toprağa bağlanıyor. Şimdilik bu ucu toprağa bağlayınız.
Devre şemasında gösterilmese de, işlemsel yükselteç her zaman besleme uçlarından beslenmek durumundadır.
Temel devre
Öncelikle işlemsel yükseltecin 8 numaralı besleme ucunu +15 volta bağlayınız. 4 numaralı ucunu da toprağa bağlayınız.
Aşağıdaki temel işlemsel yükselteç devresini kurunuz.
Devreye baktığımızda, işlemsel yükseltecin artı ucundan 1 voltluk bir doğru akım uygulanıyor.
Çıkış gerilimini multimetre ile ölçtüğümüzde yaklaşık 5 volt okuduk.
Bu devreyi en temel işlemsel yükselteç sınama devresi olarak kullanabilirsiniz.
Sinüs yükselten devre
Alttaki devrede 1 volt doğru akım yerine bir sinüs işaret kullandık.
Devre şemasına baktığımızda girişte tepe tepe gerilimi 1 volt, sıklığı 10 kHz olan sinüs şeklinde bir işaretimiz var.
İşaretteki doğru akım bileşenlerini silmek için 100 n bir meksefe kullandık.
Eğer sizin sinyal üretecinizin böyle bir özelliği varsa kullanmayabilirsiniz.
Giriş işaretinde doğru akım bileşeni istemiyoruz.
Her ne kadar devre şemasında görünmese de çıkışa seri olarak 100 n bir meksefe daha kullandık.
Dalga ölçüm cihazının ("osiloskop") birinci kanalını 100 n yazan meksefenin ardına, ikinci kanalı da çıkış ucuna seri olarak takılı 100 n meksefeden sonra takınız. Siyah dişli toprak kabloları toprağa bağlanıyor.
Sonuca baktığımızda dalganın yaklaşık 4 kat yükseltildiğini görebilirsiniz.
Ama o da ne.
Dalganın alt kısmı uçmuş.
Eksi gerilim kaynağı kullanalım
Dalganın tamamını gösterebilmek için eksi gerilim kaynağına ihtiyacımız olacak.
İşlemsel yükselteç için artı ve eksi gerilim kaynağı olarak güç kaynağı dersinde bahsettiğimiz gerilim kaynağını kullandık.
İlk planda başarılı olmadı diye düşünmüştük.
Ama en sonunda Allah'ın izni ile çalıştı.
Bir önceki sinüs yükselten devre üzerinde değişiklik yapmanıza gerek yoktur.
Sadece 4 numaralı toprak ucunu eksi gerilim kaynağına bağlayınız.
Görülebileceği üzere işaret yaklaşık 5 kat yükselmiş. Tepe tepe geriliminin 1 volttan 5 volta çıktığını görebilirsiniz.
Çıkışta ufak bozulmalar var.
Yorumlar